Waarop baseren jongeren hun studiekeuze? In het antwoord op die vraag komen veel elementen samen: hun kwaliteiten, interesses en beroepsbeelden en natuurlijk invloeden van ouders en leeftijdgenoten. Bij Youngworks zien we bovendien dat jongeren onderling sterk variëren in wat zij belangrijk vinden, in hun drijfveren.
Als je als opleiding of onderwijsinstelling wil groeien, of als je te maken hebt met veel uitval, is het belangrijk om je profilering onder de loep te nemen. De essentie en kracht van je opleiding(en) vormen het vertrekpunt van je verhaal, maar het draait om relevantie: hoe verbind je die aan drijfveren van je doelgroep en zorg je voor groei of verbetering van je instroom? Ons Studiekeuze Drijfverenmodel helpt je daarbij op weg.
Studiekiezers verschillen onderling
Bij Youngworks voeren we wekelijks gesprekken met jongeren en hun beïnvloeders, zoals ouders, decanen en mentoren, over studiekeuze. Daarbij stellen we allerlei soorten vragen om te achterhalen waarom de beschrijving van een opleiding studiekiezers wel of juist niet aanspreekt.
We ervaren daarbij steeds weer de variatie. De ene 4 havo-leerling wil later vooral veel geld verdienen. Een klasgenoot wil juist iets betekenen voor de maatschappij en heeft nog nooit nagedacht over de hoogte van een startsalaris. De een vindt het belangrijk dat een opleiding kleinschalig is ingericht met veel aandacht voor elk individu. Weer een ander is daar totaal niet mee bezig.
Jongeren bevinden zich in een fase waarin ze nog ontdekken hoe ze in het leven staan en wat ze belangrijk vinden. Ze vinden het zelf vaak moeilijk om spontaan te benoemen wat ze belangrijk vinden. En hun waarden of drijfveren liggen in deze levensfase nog niet vast. Opleidingen kunnen jongeren hierin prikkelen door goed te laten zien wat zij met verschillende studies kunnen bereiken en betekenen.
Klik op de afbeelding om deze te vergroten.
Het Studiekeuze Drijfverenmodel
Youngworks ontwikkelde het Studiekeuze Drijfverenmodel. Dit model biedt een overzicht van alle drijfveren die we vaak horen rondom studiekeuze. Een drijfveer is een beweegreden, een reden waarom iemand iets doet. Dit kan een waarde zijn, zoals de behoefte om iets voor anderen te willen betekenen. Maar het kunnen ook overwegingen zijn bij de inhoud of vorm van de opleiding. De ene jongere voelt zich bijvoorbeeld aangesproken tot een opleiding met veel autonomie en vrijheid, terwijl een ander op voorhand denkt: daar ga ik niet tot mijn recht komen. We lieten ons bij de samenstelling van dit model inspireren door bestaande waardenmodellen, zoals de Theory of Basic Human Values van Shalom Schwartz, en combineerden dit met andere meer praktische elementen die steeds terugkeren in onze onderzoeken.
Negen categorieën
Zo kwamen we tot ons Studiekeuze Drijfverenmodel dat bestaat uit negen categorieën van mogelijke drijfveren. Het verschilt per individu hoeveel belang jongeren hechten aan de verschillende drijfveren. Als je hiermee werkt vanuit een opleiding zie je vaak een gemeenschappelijk beeld: bepaalde drijfveren komen bij veel jongeren terug. Belangrijk om hier in je verhaal goed op in te spelen. Het Studiekeuze Drijfverenmodel gebruiken we als fundament in onze adviezen rond de profilering van opleidingen en komt ook als centraal element terug in onze online cursus Voorlichting geven aan studiekiezers. We lichten er hier twee van de negen drijfveren uit.
Creëren
Jongeren met een sterke motivatie om te creëren, willen iets nieuws maken. Bij creativiteit denken we wellicht gauw aan kunstzinnige uitingen, maar de drijfveer creëren is breder en kan in heel veel opleidingen aan bod komen: kunstzinnig of juist heel toegepast; analoog of digitaal; abstract of concreet. In opleidingen zien we de behoefte tot creëren op twee manieren terug: creativiteit en maken.
- Creativiteit: Sommige studiekiezers hebben een sterke creatieve drijfveer. Denk aan jongeren die zich graag willen ontwikkelen in de richting van kunst, muziek, of vormgeving. Deze jongeren willen zich uiten en hun unieke stem laten horen door nieuwe vormen en ideeën te bedenken en te realiseren. Maar creativiteit raakt ook aan het vermogen om creatief te denken. Deze jongeren zetten graag hun creativiteit in om oplossingen te bedenken voor uitdagende problemen.
- Maken: En dan zien we ook veel jongeren die graag dingen willen maken. Deze interesse zie je vaak al terug in hun vrijetijdsbesteding. Ze sleutelen bijvoorbeeld voor de lol aan hun computer of programmeren apps. Deze jongeren kiezen relatief vaker voor opleidingen in de richting van techniek, ICT en media. De een vindt het gaaf om tastbare producten te maken, terwijl een ander liever software schrijft. Ze vinden opleidingen en onderwijsinstellingen aantrekkelijk die goed laten zien aan wat voor gave projecten je tijdens de opleiding leert werken, en met welke middelen en materialen je dat doet.
Impact maken
Een andere drijfveer gaat over de mate waarin jongeren impact willen maken. Sommige jongeren zijn in hun keuzeproces primair gefocust op betekenisgeving. Zij doen later graag nuttig werk en willen een opleiding die hen het idee geeft dat ze in de toekomst een positieve impact kunnen hebben: op mensen om hen heen, dan wel op de maatschappij als geheel. Als ze tijdens hun opleiding van betekenis kunnen zijn (bijvoorbeeld door het werken op betekenisvolle ‘echte’ projecten) vinden ze dit extra aantrekkelijk.
Daarbij zien we dat jongeren die betekenisgeving op verschillende domeinen toespitsen:
- Betekenis voor de wereld: Een deel van de studiekiezers wil later impact hebben op de wereld om zich heen. Dit gaat bijvoorbeeld over (grotere) maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering of sociale gelijkheid.
- Betekenis voor anderen: Andere jongeren willen liever impact hebben op de mensen om hen heen. Dit gaat over jongeren die ‘iets met mensen willen doen’. Het gaat hier veelal om vraagstukken met een sterk sociale component, zoals de zorg of het onderwijs.
Maak keuzes in je profilering
Het Studiekeuze Drijfverenmodel ondersteunt vooral bij het maken van keuzes. Niemand vindt alles belangrijk. En als onderwijsinstelling of opleiding kun je ook niet alle mogelijke drijfveren van studiekiezers aanspreken. Het is juist de kunst de match te maken tussen wat studiekiezers zoeken en wat jouw opleiding daarin te bieden heeft. Kleur bekennen dus, door keuzes te maken.
Ga op zoek naar de meest onderscheidende elementen, die maken dat studenten zich bij jullie opleiding echt op hun plek voelen en gemotiveerd zijn en blijven om zich te ontwikkelen.
Meer weten?
Start met onze nieuwe online cursus Voorlichting geven aan studiekiezers. Deze cursus kun je zowel individueel als in teamverband volgen.
Of neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden voor een gericht adviestraject voor een of meerdere opleidingen te verkennen: