Jongeren in de stress door geldproblemen

Suzanne Dölle
8 juni 2020

Jongeren hebben minder inkomsten door coronacrisis
De coronacrisis heeft financiële gevolgen, ook voor jongeren. Door de crisis komen veel jongeren in de geldproblemen. Inkomsten uit bijbaantjes en stages vallen weg. Tijdelijke contracten worden ontbonden en nieuwe (bij)banen liggen niet voor het oprapen. Uit onderzoek van NIBUD blijkt dat 1 op de 3 jongeren te maken heeft met een flinke terugloop in inkomsten als gevolg van de pandemie. Vooral de groep 18-26 jarigen loopt risico om door de coronacrisis in de geldproblemen te komen.

In gesprek met jongeren over geldproblemen
Voor de Coronacrisis spraken we al met jongeren die kampten met geldproblemen. Dat deden we voor onder meer voor de gemeente Utrecht, een incassobureau en voor het NIBUD. Deze onderzoeken hebben ons inzicht gegeven in de impact van geldproblemen op jongeren. De stress en schaamtegevoelens die het met zich meebrengt. Ook ontdekten we wat nodig is om ervoor te zorgen dat betaalachterstanden niet oplopen. In dit artikel lichten we er enkele inzichten en adviezen uit.

Jongeren raken sneller in de financiële problemen
Jongeren staan vanaf hun 18de opeens op eigen financiële benen. Maar hun kennis van geldzaken is nog beperkt. Zo weten veel jongeren niet dat (en hoe) ze zorgtoeslag, studiefinanciering en een studenten OV-kaart kunnen aanvragen. Aankopen worden impulsief gedaan, vaak beïnvloed door peers. Ze leven bij de dag en zien geen urgentie in het wegwerken van betaalachterstanden. ‘Komt wel goed’ is hun houding, maar een financiële buffer ontbreekt. Een kleine betaalachterstand groeit, bij jongeren, dan ook snel uit tot een grote schuld.

Financiële lessen op scholen en peer to peer coaching vlak voor het 18de jaar verlagen het risico op problematische schulden. Inspelen op loss aversion (angst voor verlies) blijkt een krachtige, onbewuste motivator om jongeren in beweging te zetten om hun geldproblemen aan te pakken: check wat je allemaal misloopt.

“Niemand vertelt je dat je allemaal dingen moet regelen als je 18 wordt. Ik wist niet je op mbo ook studiefinanciering kon krijgen. Ik heb alles geleend. Nu zit ik in de schulden. Een tijdje heb ik er niet naar gekeken. Nu is het een kaulo groot bedrag.”
Student 19 jaar

Oldschool communicatie bereikt jongeren niet
Betaalherinneringen gestuurd via traditionele kanalen bereiken jongeren niet. Jongeren checken zelden hun mail, ze switchen vaak van post- of mailadres, uit schaamte en stress gooien jongeren de brieven weg, ze verstoppen de post voor hun ouders en nemen de telefoon niet op. Jongeren die de post of mail wel openen, pakken de boodschap niet op door de ambtelijke taal: waar gaat dit over? Een handelingsperspectief ontbreekt: hoe pak ik dit aan? Of jongeren zijn gewoonweg niet gemotiveerd om de betaalachterstand weg te werken: YOLO!

Uit ons onderzoek blijkt dat communicatie die goed is afgestemd op jongeren (qua kanaal, tone of voice en vorm) motiveert en activeert om achterstanden weg te werken. Chat en WhatsApp zijn laagdrempelig voor jongeren en effectiever in het bereiken van jongeren.

“Ik had een vraag over mijn ziekteverzekering. Toen heb ik gechat en kreeg meteen antwoord. Dat was chill. Erover bellen doe ik niet. Ik ben bang dat ik niet uit mijn woorden kom, of dat ik het niet begrijp.”
Student 21 jaar

Jongeren worden niet bereikt met een standaard aanpak
Het heeft geen zin om jongeren te benaderen met standaardcommunicatie over hun betaalachterstand. Dan voelen ze zich niet aangesproken en ondernemen geen actie. Jongeren verschillen nogal in attitude en gedrag als het gaat over geldproblemen. Sommigen jongeren ervaren veel stress door geldproblemen terwijl anderen laconiek zijn. In het onderzoek zagen we vier verschillende type ‘wanbetalers’: de vergissers, de switchers, de overlevers en levensgenieters.

Met een speciale aanpak met gedragstechnieken afgestemd op het type jongere, boek je resultaat. Van directief sturend tot begeleidend, stapje voor stapje, met loopbaancoaching.

“Het interesseert me niet. Ik leef nu. Als ik een nieuwe broek nodig heb, dan koop ik die gewoon. Ook al sta ik rood.” “Ik krijg er veel stress van. Als ik zo’n brief ontvang moet ik huilen, verschrikkelijk vind ik het. Ik ben bang dat ik er nooit meer vanaf kom. Dat ze mijn hele huis leeg halen.”
Student 23 jaar

Meer weten?

Wil je meer inzicht in het thema Jongeren & Financiën? Heb je behoefte aan advies bij het ontwikkelen van communicatie en interventies gericht op jongeren en hun geldgedrag? Neem dan contact op met senior onderzoeker Suzanne Dölle: Suzanne@youngworks.nl