Op de bso kom je in contact met kinderen in heel verschillende leeftijdsfasen: van schattige kleuter tot bijdehante puber. Hoe je het die kleuter naar zijn of haar zin kan maken weet je misschien wel. Maar de omgang met een puber kan een stuk uitdagender zijn. Hoe ga je met (pre)pubers om en hoe zorg je dat ook zij het nog naar hun zin hebben op de bso?
In een interview met Kinderopvang Totaal vertelt Yvonne van Sark over de uitdagingen én kansen bij het werken met (pré)pubers op de BSO.
De overgang naar puberteit: wat verandert
Vanaf een jaar of tien beginnen fysieke én psychologische veranderingen. Yvonne legt uit dat pubergedrag zich kan uiten in opstandigheid, wisselende stemmingen, meer zelfzuchtigheid en minder meegaandheid. Ze benadrukt dat dit niet per se afwijkend of probleemgedrag is, maar onderdeel van de normale ontwikkeling: de hersenen zijn nog in opbouw, en het verlangen naar autonomie speelt op.
Grenzen stellen én in gesprek blijven
Op de bso kan het gebeuren dat (pré)pubers eigenlijk niet meer zouden willen komen, terwijl ouders dat wel wensen. Yvonne: “Ga echt in gesprek, dat kan met deze leeftijdsgroep prima … Leg uit waarom bepaalde regels gelden … Over minder belangrijke zaken kun je wellicht met ze onderhandelen.” Ze benadrukt dat duidelijk blijven in regels belangrijk is, maar dat het verschil zit in de manier waarop je ze overbrengt. In plaats van bevelen, uitnodigen tot dialoog.
Vrijheid & inspraak: van deelnemer naar mede-organisator
Omdat bso-tijd vrije tijd is, is het belangrijk dat (pré)pubers niet het gevoel krijgen dat alles wordt bepaald door volwassenen. Yvonne raadt aan:
-
Geef ruimte voor zelfstandige beslissingen, bijvoorbeeld of ze al in groepjes naar buiten mogen gaan.
-
Betrek ze bij keuze van activiteiten: wat vinden ze leuk? Welke interesses hebben ze?
-
Laat ze meewerken aan de organisatie: podium opbouwen, hapjes regelen, of nieuwe kinderen begeleiden. Zo voelen ze verantwoordelijkheid én erkenning als oudere kinderen in de groep.
Zien wat vaak onzichtbaar blijft
De gevoelswereld van (pré)pubers is complex. Yvonne waarschuwt: sommige kinderen zijn extravert; anderen keren juist naar binnen. Ze spreekt over het gevaar van uitsluiting, vooral van stillere pubers. “Kijk vooral of ze meekomen in de groep. Vraag hoe het gaat … Heb oog voor de oudere kinderen op de groep.” Daarbij hoeft niemand therapeut te worden; vaak volstaat een oprechte vraag: hoe gaat het? Wat vind je leuk?
Bewust handelen
Als pedagogisch professional heb je een sleutelrol. Je kunt regels hanteren én tegelijkertijd ruimte geven. Je kunt grenzen stellen én wel luisteren. Met kleine aanpassingen — een gesprek, een voorstel voor inspraak, een moment om te checken — kun je ervoor zorgen dat (pré)pubers zich écht gezien voelen op de bso.
Het hele artikel kun je hier teruglezen.
Meer over jongeren?
Al sinds 1999 werkt Youngworks met een team van onderzoekers, adviseurs en trainers; en met een uitgebreid netwerk, van wetenschappers tot designers aan verschillende vraagstukken rondom jongeren (en hun toekomst). We schrijven regelmatig blogs en longreads, bekijk hier onze blogs. Ook is onze kennis gebundeld in verschillende boeken en (online) trainingen.
Wil jij je met collega’s verdiepen in jongeren? Neem dan zeker contact met ons op.