Drie jongeren over de Tweede Kamerverkiezingen

Zo’n 800.000 jongeren mogen half maart voor het eerst stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen. Er staan veel partijen en ook veel jonge kandidaten op de lijst. In 2017 ging 76% van de 18- tot 24-jarigen naar de stembus, iets minder dan het gemiddelde van 82% [1]. Mogelijk wordt het dit jaar ook weer hoog, gezien de commotie over Coronabeleid en vele andere actualiteiten. En waar we lange tijd zeggen dat vooral de belangen van 50-plussers gecaterd werden [2], verschuift dit met de opkomst van jongerenpartijen en jonge kandidaten. We vroegen drie jongeren die voor het eerst mogen stemmen hoe zij zich voorbereiden.

Oumaima, 20 jaar, mbo-student Instrumentmaker, Leiden

Hoe vind je het dat je voor het eerst mag stemmen?
‘Ik ben benieuwd, heb het nog nooit meegemaakt, maar ik ga denk ik wel.’

Weet je al op wie je gaat stemmen?
‘Ik twijfel nog tussen GroenLinks en DENK. Ik ben er best wel mee bezig; ik volg debatten en heb een Stemwijzer gedaan. Daar kwamen die twee toevallig ook uit.’

Met wie praat je erover?
‘Ik ben best wel standvastig. Als ik weet wat ik wil, maakt niet uit waar het over gaat, blijf ik bij mijn standpunt. Ik praat er best veel over met familie, met collega’s, met vrienden. Het leeft wel.’

Kies je voor de partij of kies je voor een persoon? En heb je voorkeur voor een jonge kandidaat?
‘Eén persoon kan niet zoveel doen; een partij wel. En meer jongeren in de Kamer… ik weet niet of het echt uitmaakt. Volwassen mensen hebben wat meer kennis en focussen misschien op wat andere thema’s. Jongeren zijn meer bezig met discriminatie en demonstraties leven ook erg.’

Wat vind je als jongere nou het belangrijkste onderwerp in de verkiezingen?
‘Onderwijs vind ik belangrijk. Studenten moeten € 2.000 collegegeld betalen en zitten de helft van de tijd thuis. Ik zie om me heen veel studievertraging. En discriminatie; er wordt gedaan alsof discriminatie er bijna niet meer is.’

Als je meer kijkt naar de lange termijn, waar moet de volgende regering zich volgens jou vooral op gaan richten?
‘We moeten echt meer doen voor de zorg. Voor medicatie moet je dubbel bijbetalen. En het onderwijs kan beter en goedkoper. In andere landen, als België, is studeren belachelijk goedkoop. Hier zit je straks met € 50.000 studieschuld. Dan werk je om je schulden af te lossen.’

Cahil, 18 jaar, 5 havo, Den Haag

Hoe vind je het dat je voor het eerst mag stemmen?
‘Wel fijn. Nu mag ik echt mijn stem uitbrengen, onderzoek doen naar wie het beste bij me past.’

Weet je al op wie je gaat stemmen op 17 maart?
‘Ik ga D66 stemmen. Ik vond niet echt een partij waarbij ik het met alles eens was. Heb toen de Stemwijzer gedaan. Dit komt het meest dichtbij. Hun slogan ‘Laat iedereen vrij, maar niemand vallen’ vind ik best wel goed.’

Hoe kom je tot je keuze? Op welke manier(en) verdiep je je?
‘De Stemwijzer dus. Verder heb ik verkiezingsprogramma’s gecheckt en Wikipedia-pagina’s gelezen. En ik volg de debatten. Met vrienden heb ik het er niet vaak over. Met mijn ouders alleen even toen de stempassen binnenkwamen per post.’

Kies je voor de partij of kies je voor een persoon?
‘Voor een partij. Ik moet nog kijken of ik op Kaag stem of dat ik een voorkeursstem ga uitbrengen.’

Wat vind je als jongere nou het belangrijkste onderwerp in de verkiezingen?
‘Discriminatie. Zoveel mensen krijgen online of op straat te maken met beledigingen, puur om feiten die zij niet kunnen veranderen. We leven in Nederland, een vrij land waar iedereen zichzelf zou moeten kunnen zijn.’

Waarmee moet de volgende regering zich volgens jou vooral gaan bezighouden?
‘Corona uitbannen. Heel veel partijen hebben daar een andere mening over. De rest komt daarna wel.’

Zeno, 18 jaar, 5 havo, Amsterdam  

Hoe vind je het dat je voor het eerst mag stemmen?
‘Wel leuk. Het is een onderwerp waar je over leert op school en met mensen over praat. Nu met Corona zijn er sowieso veel issues. En nu kun je er voor het eerst zelf iets mee. Hoewel, hoeveel kun je veranderen met één stem?’

Weet je al op wie je gaat stemmen op 17 maart?
‘Ik weet het nog niet zeker. Ik denk nu GroenLinks of Partij voor de Dieren. Maar ik moet nog de Stemwijzer doen en ga dan nog beter lezen waar de partijen die hoog scoren precies voor staan.’

Met wie praat je hierover?
‘Soms met mensen op school, vrienden en met mijn ouders. Online kijk ik best veel dingen over politiek. Hoewel dat vaker Amerikaans is. Ik kijk op YouTube graag naar Steven Crowder, die met borden op straat politieke discussies aangaat. Hij is een enorme klootzak, maar dat maakt het leuk om te kijken.’

Hoe zou je het vinden als meer jonge mensen in de Kamer komen?
‘Een goede zaak. Zij staan meer in verbinding met problemen waar jonge mensen mee te maken hebben. En ze zijn meer up-to-date qua kennis en ook over bijvoorbeeld digitale issues. Nu voelen veel jongeren zich niet gerepresenteerd.’

Waarmee moet de volgende regering zich volgens jou vooral gaan bezighouden?
‘Ongelijkheid tegengaan. Mensen moeten echt sociaal en economisch gelijke kansen krijgen. Dan gaat het voor mij ook over onderwijs, werk, wonen en over discriminatie.’

[1] Bron 1: https://kennisopenbaarbestuur.nl/rapporten-publicaties/aanhoudend-wisselvallig-nationaal-kiezersonderzoek-2017/

[2] Bron 2: https://www.annualreviews.org/doi/abs/10.1146/annurev-polisci-052217-104957