“De Onderwijsraad adviseert over het onderwijs. Het perspectief van leerlingen en studenten zelf is hierbij natuurlijk onmisbaar. Uniek aan de JongerenOnderwijsraad is de mix van leeftijden, onderwijsniveaus en –soorten. Dat levert enorm rijke input op, maar ook een leuke uitwisseling voor de jongeren zelf. Want wanneer ben je als leerling uit groep 8 nou aan het werk met een leerling uit het speciaal onderwijs of een mbo- of hbo-student?” – Sandra Loois, projectleider JongerenOnderwijsraad bij de Onderwijsraad
Aanleiding
Goed onderwijs voor iedereen: dat is waar de Onderwijsraad met adviezen en verkenningen aan bijdraagt. De Onderwijsraad geeft al ruim 100 jaar gevraagd en ongevraagd advies aan de regering en aan de Eerste en Tweede kamer over onderwijs in Nederland.
Maar hoe ervaren leerlingen en studenten hun school en studie? Wat vinden zij van de onderwerpen waar de Onderwijsraad over adviseert, zoals vrijheid van onderwijs en het vergroten van het leesplezier? En wat speelt er verder op hun school of bij hun studie waarvan het belangrijk is dat de Onderwijsraad dit weet? Om hier meer feeling bij te krijgen, nam de Onderwijsraad in 2019 het initiatief tot het instellen van de JongerenOnderwijsraad.
Vraag
Ondersteun ons bij het opstarten van de JongerenOnderwijsraad, op strategisch en uitvoerend niveau, en faciliteer de bijeenkomsten.
Aanpak JongerenOnderwijsraad
Strategische sessie
We zijn gestart met een strategische sessie om de kaders duidelijk te krijgen. Wat willen we met deze groep bereiken, wanneer is het een succes? Hoe vaak komt de groep samen? Wat gaan we bespreken? Welke naam krijgt het? Welke criteria hanteren we voor de selectie van deelnemers?
Werving deelnemers
Vervolgens zijn we deelnemers gaan werven in de leeftijd van 10 tot 22 jaar, dus van bovenbouw primair onderwijs, tot universiteit. Via social media riepen we jongeren met interesse op om zich aan te melden. Zo vonden we een brede groep jongeren, uit verschillende onderwijsniveaus en -soorten, afkomstig uit alle windstreken van het land. Uit alle aanmeldingen maakten we een selectie op basis van spreiding en motivatie.
Hier kun je zien wie er heeft meegedaan aan de eerste en tweede lichting:
Momenteel werven we deelnemers voor de derde lichting, die na de zomervakantie van start gaat. Klik hier voor meer informatie. Aanmelden kan tot 10 juni.
Faciliteren bijeenkomsten
“Ik moet altijd denken aan de uitspraak ‘Walk the talk’. Wij zeggen als Youngworks zelf namelijk altijd: Waarom óver jongeren praten, als je ook mét ze kan praten? Daarom is het een enorme eer om samen met deze (overheids)organisatie een plek te creëren waar jongeren hun stem kunnen laten horen.” – James Smith, trainer/facilitator Youngworks
De JongerenOnderwijsraad komt twee keer per jaar bijeen om in gesprek te gaan over thema’s waar de Onderwijsraad mee bezig is. Het doel is om behoeften, ideeën en wensen van jongeren op te halen. Hun verhalen en ervaringen worden meegenomen in de adviezen die de raad uitbrengt, soms heel letterlijk met quotes (bijvoorbeeld over AI). Ook hebben de jongeren gesproken over wat hen aan het hart gaat in het onderwijs.
De afgelopen jaren dacht de JongerenOnderwijsraad mee over thema’s als digitalisering, schaduwonderwijs, het selectiemoment van basis- naar voortgezet onderwijs, Europa, taal- en rekenonderwijs en het lerarentekort.
Een paar reacties van jongeren die hebben deelgenomen:
“Het is een hele leuke ervaring, er wordt echt naar je geluisterd en je ziet jouw inbreng ook terug in de adviezen die de Onderwijsraad schrijft.”
“Wat ik het leukst vond is dat je met de studenten/leerlingen kan brainstormen over hoe wij het onderwijs iets beter kunnen maken.”
“Het leukste vond ik de gesprekken die er ontstonden over kwesties en onderwerpen tussen leden waar ik nog nooit zo over had nagedacht.”
Inzichten
In tegenstelling tot andere casussen kunnen we niet geen concrete inzichten met je delen. Wel kunnen we inzichten delen over het proces van de JongerenOnderwijsraad zelf:
- De antwoorden van de jongeren zijn puur en soms ongepolijst. Daarmee voegen zij echt een ander perspectief toe en krijgt de Onderwijsraad veel input.
- De eerlijke antwoorden. Jongeren zijn soms heel wijs voor hun leeftijd. En ook al maken ze niet alles zelf mee, ze putten ook uit de ervaring van leeftijdsgenoten in hun omgeving en delen deze ook.
- De motivatie en energie die jongeren met zich meebrengen om over (belangrijke) onderwerpen te praten en mee te denken. Ze voelen zich echt betrokken. Bij de Onderwijsraad gingen de jongeren onlangs aan de slag met een eigen onderwerp, namelijk eerlijke kansen voor iedereen om onderwijs te volgen en hun talenten te ontwikkelen. Dit klinkt vanzelfsprekend in een welvarend land als Nederland, maar zij kwamen met voorbeelden dat dit echt niet voor iedereen haalbaar is. Hun ideeën en meningen zijn uiteindelijk verpakt in een videoblog en gepresenteerd aan de minister Robbert Dijkgraaf aan het einde van hun zittingsperiode. In gesprek met de minister konden de jongeren het onderwerp dus agenderen en toelichten.
De trainer over dit traject
James Smith faciliteert al vanaf het begin de JongerenOnderwijsraad.
“Iedere keer ben ik ook weer verbaasd over de mix van jongeren die we aantrekken en waarmee we samenwerken. Het zijn niet alleen extraverte jongeren die het sowieso leuk en makkelijk vinden om hun mening te delen. We werven ook wat meer introverte jongeren en die zie je tijdens zo’n traject van twee jaar echt groeien in hun rol. Zo leveren de jongeren niet alleen ons en de organisatie een hele waardevolle bijdrage, maar voor de jongeren zelf is deelname aan een raad of panel een hele mooie en rijke ervaring die ze niet snel zullen vergeten. Hun ambitie is aanstekelijk en ze zijn zeer betrokken bij alle onderwerpen, dat merk je aan hun inzet ook buiten de bijeenkomsten om. Ze zijn bereid om zelf dingen in hun eigen omgeving te onderzoeken en komen dan met goede voorbeelden en input.”