Wat is een generatie?
Elke generatie is opgebouwd uit een periode van 15 jaar, ook wel leeftijdscohort genoemd. Er zijn diverse indelingen en benamingen van de verschillende generaties. Wij baseren ons op de wetenschappelijk getoetste indeling van de Nederlandse generatie-expert Henk Becker.
Hoe ontstaan generaties?
Generaties ontstaan doordat ieder mens deels een product is van het tijdsgewricht waarin hij of zij is opgegroeid. Zo heeft elk leeftijdscohort gedeelde kenmerken, talenten en behoeftes. Hoe komt dit? Een generatie groeit op in een bepaald sociaal-economisch klimaat, maatschappelijk politiek systeem en de tijdgeest werkt ook door in opvattingen over onderwijs en opvoedingsstijl.
De Generatietijdlijn
In deze tijdlijn van Youngworks en Generations INC zijn de vijf werkzame generaties opgenomen. Want de beroepsbevolking zoals het CBS die hanteert, bevat vijf generaties. Wil je meer weten over deze generaties en hoe zij zich verhouden tot werk? We stellen ze hieronder één voor één aan je voor.
Babyboomers (geboren tussen 1941 en 1955)
De Babyboomgeneratie is geboren tijdens en vooral net na de Tweede Wereldoorlog. Zij groeiden op in een tijd van wederopbouw en ongekende welvaartsstijging.
Babyboomers hebben veel maatschappelijke vernieuwing gebracht, met hun nadruk op zelfontplooiing en een vrije moraal. Ze stonden aan de wieg van de jongerencultuur in de bewogen sixties en seventies en het hielp dat ze met velen waren. Tijdens de adolescentie heeft deze generatie zich vrijgevochten en ‘andere manieren’ van leven gezocht en ontdekt. Denk aan linkse protesten, nieuwe muziekvormen, flower power, kerkelijke ontzuiling en de vrouwenemancipatie.
Deze generatie is (nu grotendeels) met pensioen. Hun visie op werk wordt gekenmerkt door ‘een baan voor het leven’. De werkattitude is vooral gericht op bouwen, structuur, ‘ouwe jongens krentenbrood’, controle, risicobeheersing, top-down, hiërarchie, bureaucratie en statusgevoeligheid.
Babyboomers die nog werken hebben de behoefte om mee te doen en mee te tellen. Velen zijn nog vitaal en willen hun kennis van inhoud en proces delen, ervaringen overdragen en hun vakmanschap doorgeven aan de volgende generaties.
Wil je meer weten over de term “boomer”? Hier hebben we onlangs ook een artikel over geschreven.
Generatie X (geboren tussen 1956 en 1970)
Generatie X, ook wel generatie nix genoemd, is opgegroeid in een autoritair systeem; ‘armpjes over elkaar en luisteren naar het gezag’. Hun ouders waren van de Stille Generatie.
In hún adolescentie heerste er een economische crisis, met massale jeugdwerkloosheid als gevolg, zodat men ook wel sprak van een Verloren generatie. Door hard te werken en zich te schikken in hun lot, kwam het met deze generatie uiteindelijk toch goed.
Generatie X is loyaal aan de werkgever, volhardend, organisatiesensitief, weloverwogen en plichtsgetrouw. De valkuilen van deze generatie zijn vooral het vasthouden aan oude patronen en processen, over-bescheidenheid, gereserveerdheid en behoudendheid. Zij zijn allergisch voor jongere mensen die over-kritisch zijn en pretenderen alles al te weten.
Generatie X’ers zijn nu de senioren op de werkvloer, in leidinggevende posities of expertrollen. Generatie X’ers zijn de ouders van de, nu volwassen, Generatie Y. Zij zijn dan ook intensief bezig met hun (klein)kinderen en de zorg voor hun ouders. Generatie X heeft in de laatste senior fase vooral behoefte aan het delen van ervaringen, het overdragen van kennis, verbinden – in de brede zin – en het begeleiden van jongere collega’s.
Pragmatische generatie (geboren tussen 1971 en 1985)
De Pragmaten betreffen veelal de kinderen van de Protestgeneratie. Deze generatie wordt met enig dedain ook wel de Patatgeneratie genoemd. Opgevoed door de Babyboomers in een relatief vrije ‘laissez faire’ opvoeding. De maatschappij kenmerkte zich door hoge welvaart. Het kapitalisme en de consumptiemaatschappij ontwikkelden zich. Deze generatie is hoger opgeleid dan vorige generaties en kreeg veel kansen. Zelfontplooiing kwam centraal te staan. Groei en resultaat behalen werden belangrijke waarden. Door het gebrek aan dwang en verplichtingen én de vele maatschappelijke en economische kansen die ze kregen, was deze groep wat minder uitgesproken en zichtbaar.
De kracht van deze generatie zit veelal op hun snelheid, no-nonsense houding, daadkracht, praktische instelling, zelfredzaamheid en zelfstandigheid. De valkuilen zijn het opportunistische en korte termijn denken, de materialistische inslag, oppervlakkigheid en de ‘dikke IK’.
Hun huidige levensfase wordt gekenmerkt door ‘het spitsuur van het leven’; thuiswonende kinderen en werk. Pragmaten krijgen energie van resultaten boeken, winnen, scoren en doorpakken. Hun visie op werk wordt gekenmerkt door het ‘omhoogklimmen’: verticale doorgroei, promotie maken, manager worden, meer geld verdienen. Deze generatie heeft de sleutel in handen voor vernieuwing en het doorbreken van ouderwets gedachtegoed. Mits zij inspraak wensen van de generaties na hen. Nadelig is dat deze generatie, tegen beter weten in, de neiging heeft om vast te houden aan bestaande patronen.
Generatie Y (geboren tussen 1986 en 2000)
Deze generatie staat beter bekend als Millennials. Maar ze worden ook wel de grenzeloze generatie, generation next, screenagers, prestatiegeneratie, prinsenkinderen genoemd. Kortom: een fascinerende en veelbesproken groep!
Zij zijn opgegroeid in hoge welvaart, het informatietijdperk en een sterk individualistische maatschappij. Zij zijn relatief hoogopgeleid en kregen veel aandacht van hun ouders: ‘Volg je hart en ga op zoek naar je passie; the sky is the limit!’ Tijdens de adolescentie hebben zij zich in rap tempo ontwikkeld, met de focus op persoonlijke groei en ontplooiing. Het blijkt dat niet alle jongeren kunnen voldoen aan de geschepte verwachtingen en moeite hebben zich staande houden in de complexiteit van keuzes.
De kracht van deze generatie zit veelal op het gebied van creativiteit, innovativiteit en flexibiliteit. Zij zijn authentiek, kritisch, hebben een groot netwerk en willen snel vooruit. De werkattitude is er veelal op gericht dat werk leuk moet zijn, dat ze impact hebben en aan hun persoonlijke ontwikkeling werken. Deze generatie heeft een signaalfunctie. Zodra zij verouderde patronen en processen in organisaties ervaren, haken ze af. Oudere generaties kunnen de ideeën van Generatie Y goed gebruiken om vernieuwing door te voeren; echter hier wordt lang niet altijd gebruik van gemaakt.
Hun huidige levensfase wordt gekenmerkt door ‘settelen’, alhoewel ze de stappen naar volwassenheid ook graag uitstellen (de emerging adults). Ze worstelen met de (on)mogelijkheden en de keuzes die ze moeten maken; wel/niet een huis kopen, wel/ niet kinderen krijgen? Het zijn geen puppies meer, zij bekleden inmiddels al medior en soms zelfs leidinggevende posities.
Generatie Z (geboren tussen 2001 en 2015)
Ook wel dé Digital Natives. Opgegroeid in het digitale tijdperk! Maar ook in tijden van onzekerheid en dreiging (economische crisis, klimaatcrisis, terrorisme, Coronapandemie). Zij weten maar al te goed dat de mogelijkheden niet onbegrensd zijn en dat zij het (materieel) niet beter gaan krijgen dan hun ouders.
Generatie Z is opgegroeid in een sterk globaliserende en diverserende wereld. Zij zijn zeer omgevingsbewust, kosmopolitisch, zeer ondernemend en doen veel verschillende dingen tegelijkertijd: netflixen, muziek luisteren, ondertussen huiswerk maken en als het éven kan ook nog Appen, Snappen en Insta checken. Zij zijn meer politiek geëngageerd dan vorige generaties. Diversiteit en duurzaamheid zijn voor hen de norm.
Zij hebben een flexibele werkstijl. Op school hebben ze geleerd projectmatig en thematisch te werken. Generatie Z is hard werkend, mondig, vrij, rationeel & intuïtief, non-conformistisch en durft de ongewone vragen te stellen. Hun valkuilen zijn afhankelijkheid, kwetsbaarheid, onzekerheid, snel verveeld zijn en een korte aandachtspanne. Werkwaarden die bij hen passen zijn: vrijheid, langetermijndenken en zeker ook financiële – en baanzekerheid.
Generatie Z bevindt zich nu nog in de formatieve jaren, dus veel moet zich nog uitkristalliseren. Nu, in deze fase zitten ze op school, studeren zij, lopen ze stage of bekleden ze hun eerste junior positie. Hun visie op loopbaan is vooral toekomstgericht. Zij willen graag het verschil maken, de wereld beter en mooier maken en een leven lang blijven leren.
Meer weten over Generatie Z? Download hier ons e-book!
Generatie Alpha (geboren na 2015)
Na Generatie Z komt Generatie Alpha. Onlangs schreven we een artikel over Generatie Alpha en wat we nu al over hun weten. Generatie Alpha is erg jong, zij moeten hun formatieve jaren nog gaan beleven.
Formatieve jaren zijn de jeugdjaren van een generatiegroep. Sommige onderzoekers spreken van formatieve jaren tussen het 15e en 25e levensjaar. Volgens de Hongaars-Duitse socioloog Karl Mannheim zijn de eerste indrukken van de wereld als jongvolwassene een startpunt voor toekomstige ervaringen. Ook zijn er onderzoekers die aangeven dat ook gebeurtenissen voor het 15e en na het 25e levensjaar belangrijk kunnen zijn voor de ontwikkeling van een generatie. Mannheim leefde in het begin van de 19e eeuw en er is best veel veranderd. Zoals de ontwikkeling rondom technologie, klimaatverandering etc. Uit de ontwikkeling van bovenstaande generaties blijkt dat de eerste ervaringen met technologie, op school en werk bepalend zullen zijn voor de wijze van kijken naar alle latere evoluties en wijzigingen in die thema’s.
Wil je meer weten over generaties?
Wil je meer weten over de jongste generatie binnen jouw organisatie? Of juist over de samenwerking tussen alle generaties? Samen met Generations INC. kunnen we je gericht adviseren.
Al sinds 1999 werkt Youngworks met een team van onderzoekers, adviseurs en trainers; en met een uitgebreid netwerk, van wetenschappers tot designers aan verschillende vraagstukken rondom jongeren (en hun toekomst). We schrijven regelmatig blogs en longreads, bekijk hier onze blogs. Ook is onze kennis gebundeld in verschillende boeken en (online) trainingen.
Wil jij je met collega’s verdiepen in dit onderwerp? Of wil je verkennen wat dit betekent voor jullie organisatie? Neem dan zeker contact met ons op.