Hoe maak je een blijvende indruk op jonge studiekiezers?
In de student journey van een studiekiezer wil je als vervolgopleiding of school niet alleen de juiste informatie overbrengen. Je wil studiekiezers ook inspireren. Je wil een bepaalde mate van enthousiasme teweegbrengen bij je doelgroep, die hen natuurlijk uiteindelijk activeert om voor jullie school en opleiding te kiezen. Die vraag krijgen wij dan ook heel vaak van klanten: hoe kunnen wij met onze voorlichtingsaanpak studiekiezers inspireren? Wat is inspiratie eigenlijk, hoe werkt dat? Hoe creëer je ruimte voor meer inspiratie in jullie verhaal? In dit artikel delen we een aantal voorbeelden.
De afgelopen anderhalf jaar heb ik met collega’s voor veel roc’s, hogescholen en universiteiten trainingen verzorgd over Voorlichting geven aan studiekiezers. De meestgestelde vraag die we in die trainingen krijgen is: hoe komen we tot een inspirerend verhaal? De inhoudelijke input over opleidingen en de organisatie is vaak wel op orde – hoewel dat vaak, ook nog een klus is waarvoor wij worden ingezet – maar opleidingen worstelen vooral met de vraag hoe ze hun verhaal zo kunnen overbrengen dat studiekiezers er ook enthousiást van worden. Daarbij valt steevast het woord ‘inspiratie’. Ik las onlangs het boek ‘Inspiratie’ van Ap Dijksterhuis om wat meer in dat onderwerp te duiken. Want we nemen het woord snel in de mond, maar wat is inspiratie eigenlijk?
Hoe werkt inspiratie?
Volgens Dijksterhuis, hoogleraar psychologie en schrijver, betekent inspiratie letterlijk ‘inademing’. Meer figuurlijk gaat het om het opdoen van ideeën waardoor je bezield raakt. Het onbewuste deel van de hersenen vertelt het bewuste deel wat het moet doen. [1]
Dijksterhuis legt uit dat inspiratie in drie vormen kan voorkomen, die elkaar opvolgen als een doorlopend proces:
- Inspiratie als roeping. Dit is de hoogste vorm van inspiratie: je maakt iets mee waardoor je weet wat je met je leven moet doen. Dijksterhuis noemt het ook ‘evocatie’ en deelt in zijn boek meerdere voorbeelden van beroemdheden die zo’n duidelijk moment kunnen aanwijzen dat hun leven gevormd heeft. Van de paleontoloog die een T-Rex-skelet zag op zijn vijfde tot de zanger van The Cure die David Bowie zag spelen en in een flits wist dat hij muzikant wilde worden.
- Inspiratie als inval. Er komt een idee in je op dat leidt tot een nieuw doel. Je ziet op Instagram een video van een nieuw gerecht en bedenkt dat je die avond weer eens iets met aubergine gaat koken. Je kijkt de Olympische Spelen en besluit het hardlopen weer op te pakken. Je leest dit artikel en …
- Inspiratie in het maakproces. Dit is wat er gebeurt tijdens het maken: je zit achter je laptop en produceert zinnen of een presentatie.
Alles wat de mensheid ooit uitvond is het gevolg van inspiratie, zegt Dijksterhuis.
Deze drie vormen hebben iets gemeen: ze geven de ontvanger het gevoel dat deze iets betekenisvols meemaakt. Er ontstaan allerlei positieve gevoelens. Alsof er een hogere macht meehelpt. Iemand raakt geïnspireerd. Volgens Dijksterhuis is inspiratie een vaardigheid van ons brein, net zoals we een taal leren en proeven of een maaltijd zout nodig heeft. Zoals we zuurstof ademen om te functioneren, heeft ons brein nieuwe prikkels nodig om te kunnen floreren. We kunnen inspiratie niet afdwingen, we kunnen wel omstandigheden creëren waarin het tot stand kan komen. En daarbij bepalen ontvangers zelf in hoeverre iets hun verbeeldingskracht stimuleert.
Hoe creëer je inspiratie bij jonge studiekiezers?
Terug naar die jonge studiekiezer. Wij benadrukken vaak hoe belangrijk het is dat jongeren in de zoektocht naar een vervolgopleiding door iets geïnspireerd raken. Het zet ze aan om in actie te komen, om verdiepende informatie op te zoeken, vragen te stellen. Om een volgende stap in hun student journey te zetten.
Het boeiende vind ik dat je inspiratie in alle drie zojuist beschreven vormen terug kunt zien bij studievoorlichting. Soms spreek je mensen – jong of oud – die gedetailleerd zo’n moment van inspiratie kunnen beschrijven dat hen op een loopbaanpad bracht. Een ziekenhuis-tv-serie die aanspoort om medicijnen te willen studeren, een terloops gesprekje met een buurvrouw die dat werk doet. Ineens weet je het. Hoe aansprekend ook, dat is wel hoog ingezet als je voorlichting geeft aan jonge mensen. Hun identiteitsontwikkeling is nog volop gaande. De meesten kunnen wel globaal benoemen wat ze interessant of juist niet vinden, maar niet zo specifiek. En dan zijn er verwachtingen en meningen van ouders en vrienden. Bij velen overheerst dus nog een onzeker gevoel, waardoor het vonkje nergens echt aangaat.
Je bent dus al heel goed bezig als een pagina op de site of praatje op een middelbare school een leerling activeert om zich aan te melden voor een open dag of proefstudeeractiviteit. Kwestie van positieve emoties oproepen, enthousiasme aanboren.
En tot slot gaat het bij studiekeuze ook om de inspiratie van de voorlichter: de persoon die een presentatie verzorgt, de tekstschrijver die een opleidingsverhaal of website-pagina vernieuwt. Heb jij zelf in het maakproces de ruimte gevonden (en gecreëerd) om nieuwe ideeën op te doen en te implementeren?
7 tips om tot een inspirerende aanpak te komen
Hoe kun je voorlichting ontwikkelen die vanuit inspiratie is gemaakt en die bij jonge studiekiezers dus ook inspiratie kunnen oproepen? Er zijn geen vaste regels, wat de ene studiekiezer aanspreekt vindt de ander juist helemaal niets. Het blijft belangrijk om in de uitwerking dus steeds de inhoud voor ogen te houden, net als de doelgroep voor wie je iets maakt en de drijfveren die je daarbij wil aanspreken (lees hier meer over ons Studiekeuze drijfverenmodel).
Hierbij deel ik zeven tips om tot een inspirerende aanpak te komen.
1 – Show, don’t tell
Vanuit de wens om volledig en accuraat te zijn, zien we vaak dat voorlichtingsverhalen blijven hangen op het niveau van algemeenheden: de ‘watersector’, de ‘energietransitie’. Dit zegt jongeren en hun ouders vaak niets. Het werkt veel beter als je dit concretiseert met voorbeelden. Laat bijvoorbeeld een opdracht zien die eerstejaars studenten krijgen. Of toon – met goed beeldmateriaal – een paar stageplekken waar studenten terechtkomen. Als je dan ook nog eens goed beeldmateriaal kunt laten zien van echte studenten, wordt het des te geloofwaardiger.
2 – Houd het bondig
Maak duidelijke keuzes in wat je waar en wanneer vertelt. Natuurlijk is het heel goed als een studiekiezer het complete studierooster van het derde jaar doorneemt, maar het gros zal niet zo in detail willen treden. Denk dus vaker ‘die informatie komt later wel’ en verwijs door naar bijvoorbeeld een online studiegids met alle details. Houd het liever bondig, zodat je voldoende ruimte overhoudt voor inspirerende elementen.
3 – Schets het toekomstperspectief
Belicht niet alleen de opleiding, en hoe die eruitziet qua vakken en onderwijsvisie. Schets ook breder de wereld waartoe je opleidt. In wat voor soort beroepen en omgevingen kun je daarna terechtkomen? Hoe zien die eruit? Wat kun je daar doen als je klaar bent met je opleiding? En wat kun je daarin betekenen? Welk verschil kun je later, als professional, gaan maken als je dat wil? Deel verhalen van verschillende alumni, zodat je variatie kunt laten zien. Bijvoorbeeld ‘je kunt gaan werken bij een gemeente, maar ook bij een bedrijf of als zzp’er’.
4 – Haak aan op voorbeelden uit de belevingswereld van jongeren
Leg verbindingen met voorbeelden die aansluiten op een opleiding die jonge studiekiezers mogelijk al kennen. Studiekiezers met interesse in Uiterlijke Verzorging kennen vast de make up-tutorials van Nikkie. Jongeren met interesse in Bouwkunde veren op bij het zien van een artist impression van een nieuwe stadswijk. Ga dus op zoek naar alles wat jullie kan helpen om het domein waar een opleiding of cluster opleidingen toe opleidt te verlevendigen. Laat bijvoorbeeld een mooie foto of kort filmfragmentje zien en stel vragen. ‘Wie kent deze persoon of dit voorbeeld?’ ‘Herken je waar deze foto gemaakt is’? En leg vervolgens uit hoe een opleiding zich hiertoe verhoudt. Het gaat erom dat je verbinding maakt met je publiek en voorkennis activeert: wat weten zij al?
5 – Denk niet alleen in inhoud, maar ook in vorm
Wie vaak op open dagen komt weet: veel voorlichtingspresentaties bestaan uit een standaard klassikale presentatie met slides. Dat verwachten veel bezoekers ook, dus we zijn ook absoluut voorstander van bondige presentaties die je snel een overzicht geven. Maar bedenk ook hoe je in deze uitwerking inspiratie kunt overbrengen door na te denken over de vorm. Voor opleidingen rond sport & bewegen kun je bijvoorbeeld een werkvorm gebruiken waarbij deelnemers van hun stoel komen en letterlijk in beweging gaan aan de hand van stellingen. Voor een opleiding als Social Work werkt het weer beter om (aansluitend) ook 1-op-1-gesprekjes te organiseren op een informele manier. Bij creatieve opleidingen kun je juist creatief werk opstellen in de ruimte die studiekiezers kunnen bekijken. Wat werkt voor dit type studiekiezers en wat past bij de opleiding(en)?
6 – Laat altijd (ook) studenten aan het woord
We weten het vanuit de hersenontwikkeling: jongeren hebben een sociaal brein. Ze zijn simpelweg sneller getriggerd door andere jongeren. Bij het kiezen van een opleiding en onderwijslocatie is voor hen een belangrijke vraag ‘Welke mensen studeren daar?’ en ‘Zie ik mezelf daartussen lopen?’ Identificeren zij zich kortom met de jongeren die deze opleiding al doen?
Het werkt dus supergoed om studenten vanuit hun perspectief te laten vertellen. Altijd, voor de goede orde, in aanvulling op dat van docenten. Laat studenten dus niet het complete verhaal vertellen, maar zet daarvoor de expertise en autoriteit in van docenten en opleidingsmanagers. Studenten kunnen aanvullend goed vertellen hoe zij de opleiding erváren. Wat vinden ze van de vakken, de werkdruk, de stad, een leuk project, et cetera? Daarbij ervaren studiekiezers en hun ouders studenten vaak als een authentieke afzender. Studenten aan het woord laten geldt natuurlijk voor open dagen en andere activiteiten, net als voor de site en socialmediakanalen.
7 – Integreer dit denken in de hele student journey
Werken jij en je collega’s met Student Journeys of marketingmodellen zoals See-Think-Do-Care (AIDA o.i.d.)? Doe dan deze oefening: bied in elke fase van de funnel of journey iets inspirerends aan dat aansluit bij het juiste moment en de specifieke doelgroep.
Vul onderstaand formulier in en ontvang deze oefening direct op je mail:
Tot slot: Inspiratie bij jezelf aanboren
Het is duidelijk: inspiratie kan veel positieve gevolgen hebben. Momenten van inspiratie gaan samen met fijne emoties en energie die toeneemt. En dat alles wensen we studiekiezers natuurlijk volop toe. We willen studiekiezers immers raken.
Het boeiende rond dit onderwerp vind ik dat het ook raakt aan jouw eigen inspiratie als maker. Hoe kom je op nieuwe inspirerende ideeën? Van een goedlopende brainstorm met een collega tot een spontane ingeving onder de douche of tijdens een wandeling met de hond. Het lijkt soms bijna vanzelf te komen, als een ingeving van buitenaf. Maar bedenk je: deze ideeën komen niet zomaar aanwaaien, maar zijn als het ware de beloning van eerder geleverde arbeid. Ons brein – jong en oud – gaat onbewust verder. Ook als je vrij bent, of op vakantie. Had je deze zomer een perfecte ingeving terwijl je over de snelweg reed of in een hangmat lag? Misschien heb jij zelfs tijdens het lezen van dit artikel een idee opgedaan? Noteer dat vooral en neem er de tijd voor om dit verder uit te werken.
Bronnen:
[1] Ap Dijksterhuis, ‘Inspiratie. Hoe we tot grootse prestaties komen.’, Uitgeverij Prometheus, 2022.
Meer weten?
In onze cursus Voorlichting geven aan studiekiezers geven we nog veel meer inzichten die je kunnen helpen om nog beter aan te sluiten op de belevingswereld van jonge studiekiezers.
Wil jij je met collega’s verdiepen in dit onderwerp? Wil jij weten hoe jij studenten kan inzetten in jouw voorlichting? Of heb je andere vragen over bijvoorbeeld de werving van nieuwe studenten? Neem dan zeker contact met ons op.