Internetsafari #27: Wij eisen de nacht op: jongeren over onveiligheid op straat en femicide

Sjanne de Haan
8 oktober 2025

Op avontuur in de digitale wildernis

Het internet is een uitgestrekte en levendige wildernis waarin jongeren eindeloos kunnen communiceren, leren en verdwalen. Wat kijken jongeren online? Welke content is actueel? In deze maandelijkse rubriek gaan we online op reis en delen jongeren belangrijke ontwikkelingen, fenomenen en virals met ons die je gezien móet hebben.

De moord op Lisa bracht ook online een golf van reacties teweeg over onveiligheid, femicide en gendergerelateerd geweld. Jongeren delen hun ervaringen, emoties en roepen op tot verandering. In deze Internetsafari vroegen we verschillende Rangers – jongens en meiden – hoe zij dit online gesprek volgen en wat het met hen doet. Hoe ervaren zij veiligheid, en welke rol spelen social media in het aanwakkeren van bewustwording?

Achtergrond jongeren over onveiligheid op straat en femicide

De moord op de 17-jarige Lisa schokte Nederland diep. Ze werd ’s nachts op straat vermoord. In de weken ervoor kwamen ook twee andere vrouwen om het leven door geweld. Het leidde tot een brede maatschappelijke discussie. Waar sommigen het zagen als bewijs van een dieperliggend probleem van gendergerelateerd geweld en ongelijkheid, legden anderen de nadruk op veiligheid en migratie vanwege de afkomst van de dader (het is tenslotte campagnetijd).

Het feit is dat vrouwen worden lastiggevallen in de openbare ruimte, en ook in de privésfeer – op plekken waar zij veilig zouden moeten zijn – worden geconfronteerd met geweld. Via sociale media kwamen acties op gang en onder de noemer “Wij eisen de nacht op” ontstond een campagne. De Dolle Mina’s, iconen uit de vrouwenbeweging van de jaren 70, keerden terug met nachtelijke wandelingen en fietstochten in verschillende steden.

Wat kenmerkte de gesprekken op social media? Een mix van boosheid, verdriet, angst en hoop: memes, korte video’s, persoonlijke verklaringen en protestposts gingen enorm viraal. Jongeren deelden ervaringen van onveiligheid, soms anoniem, en gebruikten hashtags als #WijEisenDeNacht en #FemicideIsGeenIncident om te laten zien dat de moord op Lisa geen losstaand incident was, maar onderdeel van een structureel probleem waar steeds meer jongeren tegen in verzet komen.

 

‘Helaas komt dit al veel langer voor. Lisa’s dood was wel het duwtje dat mensen nodig hadden om hun stem te laten horen. Dat het geen ver-van-mijn-bedshow is, merk ik zelf ook. Zo is bij ons in de buurt een meisje van haar fiets getaserd door een man. Wat er daarna gebeurde kun je wel raden. Daarom vind ik het goed dat er demonstraties en acties zijn, want het geeft (potentiële) slachtoffers een stem, wat hopelijk leidt tot meer bewustzijn en verandering.’– jonge vrouw van 20 jaar.

@jeroenboschziekenhuis Onze collega’s, vaak vrouwen, fietsen of lopen alleen door het donker na een late dienst of nachtdienst en voelen zich onveilig. Iedereen verdient het om zich veilig te voelen. Ook in de nacht. Wij sluiten ons ook aan 💙💛 @Frisius MC #wijeisendenachtop #ziekenhuis #zorg #veiligheid #vrouwen ♬ INTERESTELLAR - Kore Blanco

Reacties jongeren over onveiligheid op straat en femicide

We hebben een aantal jongeren vragen voorgelegd over hoe zij, ook naar aanleiding van alle content die zij online hebben gezien, veiligheid in het dagelijks leven ervaren. Daarbij kregen de jongens één extra vraag: ‘Kun je je voorstellen dat meiden zich minder veilig voelen?’.

Hoe veilig voel jij je zelf in het dagelijks leven (bijvoorbeeld onderweg naar huis of tijdens het uitgaan)? 

‘Voor mij zit er een enorm verschil tussen hoe ik mij overdag, en ’s avonds of ’s nachts voel. Overdag voel ik me meestal wel veilig. Alleen op plekken zoals een bos of verlaten steegjes loop ik liever niet. ’s Avonds en ’s nachts is het een heel ander verhaal. Ik haat het om alleen te moeten fietsen. Ik ben dan constant bang dat er iemand achter me fietst of ineens uit de bosjes springt (dat ik buitenaf woon helpt ook niet echt mee). Daarom bel ik onderweg vaak met iemand of maak ik korte snap-vlogs, zodat er in elk geval bewijs is mocht er iets gebeuren.’ – jonge vrouw van 20 jaar.

‘Ik als man zijnde voel mij buiten altijd veilig in mijn eigen stad. Ik voel me hier vertrouwd en zelfverzekerd.’ – jonge man van 18 jaar.

‘Voel me altijd wel veilig, ik weet bijna altijd wel hoe ik me moet gedragen en wat ik moet zeggen op bepaalde momenten. En weet me sowieso (vaak) wel te redden mocht het een keer fout gaan.’ – jonge man van 20 jaar.

‘Ik voel me veilig als ik met mijn vrienden ben, omdat wij altijd de regel “samen uit, samen thuis” hebben. Dat geeft mij een gevoel van bescherming en verbondenheid. Maar wanneer ik alleen ben, vooral ‘s avonds of in het donker, voel ik me niet veilig. Ik vermijd het dan ook om in mijn eentje te zijn, omdat ik bang ben dat er iets gebeurt.’ – jonge vrouw van 20 jaar

@daphnealyssa EDIT: IK HEB NOOIT GEZEGD DAT DIT SOORT BERICHTJES NIET GOED ZIJN? OF dat je dit nooit meer moet sturen naar iemand?, als je dat comment onder mijn video, dan heb je mijn boodschap echt totaal niet begrepen en heb je echt geen idee wat wij als vrouwen moeten doormaken, ik vind het bizar dat we als vrouwen dit soort berichten moeten sturen zodat we ons iets veiliger voelen…. en dat zo genormaliseerd is. Blijf lekker weg uit mijn comments als je dit soort onzin blijft zeggen • laat ons veilig thuiskomen… ik ben zo vedrietig van al het nieuws van deze week de dader is opgepakt (voor niet één, maar twee verkr**tingen in 1 week…) en elke 8 dagen wordt er een vrouw vermo0rd. we zijn het zat #femicide #girlssafet #veiligheid #politie #duivendrecht ♬ LABOUR - the cacophony - Paris Paloma

Kan je je voorstellen dat meiden zich minder veilig voelen?

‘Ik kan mij wel voorstellen dat vrouwen zich minder veilig voelen. In Amsterdam kom je genoeg vage figuren tegen op straat waar ik als vrouw zijnde ook met een boog omheen zou lopen. Vrouwen en meiden maken vaker seksuele intimidatie en geweld mee, waardoor ze structureel onveiliger zijn en er meer alert op moeten zijn.’ – jonge man van 18 jaar.

‘Ja, zeker als ik kijk naar wat er de afgelopen tijd allemaal gebeurt, zowel in ons land als daarbuiten. Wat daarbij totaal niet helpt is hoe mannen zich gedragen tegenover vrouwen. Nafluiten, naroepen; ik vind het verschrikkelijk dat het gebeurt. Maar juist doordat dit gebeurt groeit de angst om bijvoorbeeld ‘s avonds over straat te lopen alleen nog maar meer.’ – jonge man van 20 jaar.

@rtlnieuws.nl 'Niet alle mannen, maar bijna altijd een man’: dat hoor je steeds vaker sinds de moord op de 17-jarige Lisa in Duivendrecht. In 90% van de gevallen is de pleger van gendergerelateerd geweld een man. Maar dat betekent niet dat elke man dader is, zowel mannen als vrouwen kunnen wel iets doen om het te stoppen. Van flauwe ‘grapjes’ in de kroeg tot geweld op straat: ingrijpen helpt om escalatie te voorkomen. In deze video leggen we uit hoe jij als omstander wél verschil kan maken. #rtlnieuws #truecrime #misdaad #notallmen #veiligheid #womensafety ♬ origineel geluid - rtlnieuws.nl

Heb je iets meegekregen van de demonstraties en de campagne ‘Wij eisen de nacht op’ die zijn ontstaan o.a. na de dood van Lisa?

‘Ja, “Wij eisen de nacht op” heb ik veel voorbij zien komen, ik vind het goed dat dit soort dingen ontstaan, maar vind het wel vreselijk dat er eerst iets heftigs moet gebeuren en dat we daarna pas denken “hey hier moeten we iets aan doen”.’ – jonge man van 20 jaar.

‘De demonstraties na de dood van Lisa zijn belangrijk. Ze zetten druk op de politiek, maar echte verandering vraagt ook om maatregelen.’ – jonge man van 18 jaar.

‘De demonstraties en de campagne vind ik heel belangrijk en goed, omdat ze laten zien dat er eindelijk aandacht is voor hoe onveilig veel mensen zich voelen, vooral vrouwen en LHBTI+ personen. Het is nodig dat dit bespreekbaar wordt gemaakt.’ – jonge vrouw van 20 jaar

@melaniewillemina Vrijheid leeft in de nacht.✨🌌Groningen is van ons allemaal.🩷✊🏼 #dolleminas #groningen #denachtisvanonsallemaal #wijeisendenachtop #zegneetegengeweld ♬ Nights Like This - Sounds 🎧

Praat jij met vrienden of familie over (on)veiligheid en gendergerelateerd geweld?

‘Ik praat hier de laatste tijd met vrienden best vaak over. Bij veel vrouwen komt dan vaak meteen een soort woede en irritatie los. Het is toch ook bizar dat dit ons nieuwe ‘normaal’ lijkt te zijn geworden? Natuurlijk geldt dit gedrag niet voor alle mannen. Het is vaak een enkeling. Met grote gevolgen, want bijna iedere vrouw voelt zich hierdoor minder veilig in haar dagelijks leven. De laatste tijd hebben meerdere vriendinnen zelfs haarspray, pleisterspray of zelfs pepperspray gekocht, als voorzorgsmaatregel.’ – jonge vrouw van 20 jaar

 ‘Ik heb het er vaker met mijn ouders over gehad, het is toch iets wat speelt en wat ook ouders zorgen baart. Ik heb zelf twee jongere zusjes, en ik zou absoluut nooit willen dat daar iets mee gebeurt.’ – jonge man van 18 jaar.

‘Mn zusje gaat wel naar de brugklas toe, maar ik heb het er zelf nog niet echt over gehad met haar. Ze is koppig en voelt zich gelukkig veilig, maar het liefst wil ik dat zij iets bij zich heeft of iets van een vechtsport doet, omdat ik wel bang ben dat er vroeg of laat een bepaalde situatie is waar ik dan niet op tijd bij kan zijn.’ – jonge man van 18 jaar.

@nomyy0 Geen sneer naar de politie die zijn ook onderbemand maar laten we elkaar helpen. #amsterdam #wijeisendenachtop #femicide #nieuws #vrouwen ♬ origineel geluid - Noom

Wat zou volgens jou moeten veranderen in de samenleving om iedereen zich veiliger te laten voelen?

 ‘Ik denk dat het vooral belangrijk is dat jongens en meisjes van jongs af aan leren wat respectvol gedrag is, welke grenzen er bestaan en hoe belangrijk het is deze te respecteren. Natuurlijk zullen we dit soort nare gebeurtenissen nooit helemaal kunnen voorkomen. Maar we kunnen wel een samenleving creëren waarin respect, gelijkwaardigheid en veiligheid centraal staan. Meer straatverlichting, sociale controle op straat, meer camera’s en het serieus nemen van slachtoffers zullen ook helpen!’ – jonge vrouw van 20 jaar

‘We zijn wel een vrij land, maar soms lijkt het alsof we te veel vrijheid hebben. We moeten het probleem niet afschuiven op de slachtoffers (zoals ze in Nijmegen begonnen over een avondklok voor vrouwen), maar juist kijken naar de mannen die dit soort dingen doen. Vrouwen (en andere personen die lastiggevallen worden) hebben al meer dan genoeg op hun bordje.’ – jonge man van 20 jaar.

‘Betere verlichting, meer veilige opties om ’s nachts thuis te komen, strengere aanpak van daders.’ – jonge man van 18 jaar.

 ‘Sportabonnementen of lessen als kickboksen en zelfverdediging moeten toegankelijker (en goedkoper) zijn. Ik denk niet dat dit het probleem helemaal oplost. Maar als je je als vrouw kan verdedigen kom je al een stuk verder dan wanneer je bevriest en geen idee hebt wat je moet doen. Wat natuurlijk makkelijker gezegd is dan gedaan.’ – jonge man van 20 jaar.

‘Ik denk dat er in de samenleving meer bewustwording moet komen. Mensen moeten beter begrijpen dat opmerkingen, intimidatie of geweld niet normaal zijn. Ook zouden er strengere regels en betere bescherming moeten zijn, zodat iedereen zich veilig kan voelen, ongeacht geslacht of genderidentiteit. Daarnaast helpt het als we elkaar meer steunen en aanspreken wanneer we grensoverschrijdend gedrag zien.’ – jonge vrouw van 20 jaar

@devinhillenius Femicide is een mannenprobleem waar vrouwen het slachtoffer van zijn . . . #femicide #mannen #feminisme #nederland #nl ♬ origineel geluid - Devin Hillenius
@rosedaisyh Deze is voor mijn gurlies, rode verf it is 💋 #veiligheid #wijeisendenachtop ♬ origineel geluid - Roos Hahn

Reactie van Youngworks: jongeren over onveiligheid op straat en femicide

Yvonne van Youngworks:

‘Social media vermaken én verharden, maar jongeren gebruiken ze ook om bewustwording en maatschappelijke betrokkenheid te stimuleren. Online protest – in de vorm van video’s, persoonlijke verhalen en hashtags – maakt zichtbaar dat onveiligheid voor veel meiden en vrouwen dagelijkse realiteit is.

Jongeren herkennen dit probleem en zijn ook bereid om hierover te praten. Toch zien we ook een blinde vlek. Veel jongeren zoeken de oplossing in maatregelen die gericht zijn op meiden: beter opletten, samen naar huis gaan, een cursus zelfverdediging. Daarmee blijft de verantwoordelijkheid onbedoeld bij de slachtoffers liggen. Terwijl het gesprek juist moet verschuiven naar gedragsverandering bij daders en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het is belangrijk dat we met jongeren in gesprek blijven over grenzen, respect en gelijkwaardigheid. Niet alleen op school, maar ook thuis, in vriendengroepen en online.’

@user_182635278Tupac the man you are🕊️#womenrights#women#fyp#fyppp#xybca#tupac#protest#girls#2pac♬ original sound – ️

 

Eerdere edities van Internetsafari:

Meer over jongeren?

Al sinds 1999 werkt Youngworks met een team van onderzoekers, adviseurs en trainers; en met een uitgebreid netwerk, van wetenschappers tot designers aan verschillende vraagstukken rondom jongeren (en hun toekomst). We schrijven regelmatig blogs en longreads, bekijk hier onze blogs. Ook is onze kennis gebundeld in verschillende boeken. Bekijk hier ons aanbod.

Wil jij je met collega’s verdiepen in dit onderwerp? Wil je weten welke rol je als werkgever kunt spelen in deze zoektocht? Neem dan zeker contact met ons op.