Internetsafari #9: eindeloos scrollen (op TikTok)

Sjanne de Haan
2 mei 2024

Op Avontuur in de Digitale Wildernis

Het internet is een uitgestrekte en levendige wildernis waarin jongeren eindeloos kunnen communiceren, leren en verdwalen. Wat kijken jongeren online? Welke content is actueel? In deze rubriek gaan we online op reis en delen jongeren belangrijke ontwikkelingen, fenomenen en virals die je gezien móet hebben met ons.

Deze keer neemt Lisa (13 jaar) je mee op internetsafari. Zij merkt namelijk dat ze eindeloos kan doorscrollen op voornamelijk TikTok en dat dit ten koste gaat van andere zaken zoals school.

Achtergrond eindeloos scrollen (op TikTok)

Over TikTok-gebruik lees je voortdurend kritische beschouwingen en onderzoeken. In de VS vinden de eerste rechtszaken plaats, aangespannen door ouders. Veel mensen (vooral jongeren) worstelen met de enorme aantrekkingskracht van hun smartphone, waardoor ze eindeloos scrollen. Termen als ‘dopamine-detox’ en ‘doomscrolling’ zien we steeds vaker terug in artikelen over bijvoorbeeld mentale gezondheid (en het verbeteren ervan). Deze termen zijn afkomstig van de platformen zelf, waar (gek genoeg) ook ruimte is voor kritiek, want veel makers posten er ook over mentale gezondheid gerelateerde zaken. Net zoals in onze eerdere editie over de Nutri-Score is het een hot topic waar veel contentmakers over posten bijvoorbeeld in podcasts.

@nicknyitrayAha, I knew it! You’re watching TikTok videos on your phone!♬ Runaway by Kanye Piano – Henry Cantu

Lisa:
‘Ik merk bij mezelf dat als ik eenmaal aan het scrollen ben, het vaak moeilijk is om te stoppen. Wat komt er bijvoorbeeld na de video die ik net heb gezien? Ik ben daarom vaak erg lang aan het scrollen, tot ik echt bijna te laat ben voor school.’

Reactie eindeloos scrollen

‘Meestal schrik ik ervan als ik zie hoelang ik op de app heb gezeten. Soms voel ik me er wel een beetje schuldig over. Als ik aan mijn moeder had beloofd iets te doen maar dat dan ben vergeten omdat ik afgeleid raak door TikTok. Vaak stel ik klusjes en huiswerk uit. Ik vind dat best wel slecht van mijzelf, omdat ik sowieso al vaak uitstel tot het laatste moment. Als ik echt mijn huiswerk moet doen, dan leg ik mijn telefoon beneden neer en zet ik ‘m ook op stil, zodat ik niet afgeleid raak door mijn telefoon en de notificaties.

Ik ben heel erg gemotiveerd om goede cijfers op school te halen, want ik heb een goede cijferlijst en dat wil ik graag zo houden. Ik zeg dan tegen mezelf dat ik moet gaan leren als ik die cijferlijst wil behouden. En als het om klusjes gaat, dan weet ik dat ik er soms geld voor krijg.’

@sagejamesssOnly way to be successful is to doom scroll♬ original sound – Emyhr Rhymes

‘Ik denk dat het best wel van invloed kan zijn op je mentale gezondheid, omdat je soms op je video haat krijgt of de haat leest onder een andere video. Je kan daar best wel onzeker van worden. Ik heb zelf mijn account op privé gezet, zodat alleen mijn vrienden mijn video’s kunnen zien en verder kijk ik veel TikToks.

Tips voor mensen die eindeloos scrollen? Streng zijn tegen jezelf en zeggen dat het tijd is om te stoppen met scrollen en de dingen te doen die je moet doen, en vooral doorzetten als je geen zin hebt.’

@itstubebuddy The reason why TikTok is SO addicting is way worse than you think 👀🧠 #tiktokaddict #addictedtotiktok #tiktokaddiction #socialmedia #socialmediaaddiction #mentalhealth #didyouknow ♬ original sound – TubeBuddy

Reactie van Youngworks: Eindeloos scrollen (op TikTok)

James Smith van Youngworks:
‘Jongeren hebben meer moeite met impulscontrole, dat is een gevolg van de ontwikkeling van het jonge brein. Het beloningssysteem in de hersenen staat aan en daardoor leven ze in het hier en nu. Dus het signaal om de telefoon neer te leggen, omdat je anders niet toekomt aan het maken van je huiswerk of omdat je anders te laat op school komt, ontbreekt vaak nog. Dan is het meestal een ouder die ze hieraan moeten herinneren: “Leg dat ding weg, ga aan school werken”.

Ik denk overigens dat het juist de ouders zijn die hier het goede voorbeeld kunnen geven. Je bent een rolmodel. Als je als ouder ook veel gebruikmaakt van je smartphone, dan zullen zij moeite hebben als jij hen daarop aanspreekt. We zien natuurlijk niet wat een ander op diens smartphone doet, het is voor veel jongeren ook hun “personal space”. Dus wees nieuwsgierig, toon interesse en geef zelf het goede voorbeeld. En natuurlijk mag je ze ook wijzen op het gevaar van eindeloos scrollen, de verslavende algoritmes, maar wel vanuit verbinding en begrip. Verloopt het gesprek moeizaam stuur ze dan eens één van bovenstaande TikToks door. Ook kan je een van mijn artikelen lezen over communiceren met jongeren!’

Eerdere edities van Internetsafari:

Wil jij je verder verdiepen in jongeren?

Al sinds 1999 werkt Youngworks met een team van onderzoekers, adviseurs en trainers; en met een uitgebreid netwerk, van wetenschappers tot designers aan verschillende vraagstukken rondom jongeren (en hun toekomst). We schrijven regelmatig blogs en longreads, bekijk hier onze blogs. Ook is onze kennis gebundeld in verschillende boeken en (online) trainingen.

Wil jij je met collega’s verdiepen in dit onderwerp? Of wil je verkennen wat dit betekent voor jullie organisatie? Neem dan zeker contact met ons op.